Wat valt op bij de planten? Zij groeien! Niet zomaar, indifferent in alle richtingen, dan zou het immers een woekeren zijn. Er is sprake van een beweeglijk maar toch geordend ontwikkelingsproces dat zich in de tijd en ruimte ontvouwt, met duidelijk van elkaar te onderscheiden fasen; kiemen, groeien, bloeien en zaadzetten. Het vertoont bovendien alle kenmerken van een teleologisch, doelgericht, gebeuren, waarbij de vraag op kan komen; ‘wat is dat doel dan’? Verderop kom ik er op terug.

We leven in een tijd waarin de mens een nadrukkelijk stempel drukt op de wereld. Het heet niet voor niets het antropoceen. Was de mens gedurende vele duizenden jaren vooral omringd door natuurlijke entiteiten (bijvoorbeeld planten en dieren), dat is nu totaal veranderd. De meeste mensen leven in een kunstmatige wereld, een wereld die bestaat uit zaken die door zijn medemensen zijn gemaakt. Zeker in het welvarende deel van de wereld is de afstand tot de natuur groot geworden. Eén belangrijk aspect in deze situatie is de veranderlijkheid of ook de lokaliteit van dat gegeven. En ook het aspect van beheersbaarheid is opvallend. Het is niet zomaar dat het willen aanpassen en ‘verbeteren’ van levende organismen en vogue is. Dat de mensheid in de laatste twintig jaar nog een nieuwe reis is begonnen, nog verder weg van de natuur, komt daar nog eens bij. Met alle vervreemdingsverschijnselen die daar bij horen. De digitalisering is nóg onnatuurlijker dan de fysieke kunstmatige wereld van de door de mens gemaakte voorwerpen.

Een opmerking vooraf: als alle natuurlijke wezens deel uitmaken van één geheel, daarbij in het midden latend of ze zijn geschapen door God of door een evolutionair proces geleidelijk zijn ontstaan, en ik in mijn ziel het vermogen kan ontdekken om een ​​doel te stellen, dan zou dit vermogen ook aanwezig moeten zijn in de natuurrijken om mij heen, hoewel misschien in een getransformeerde vorm. Anders zou er een kloof moeten bestaan ​​tussen mij als mens en al het andere. Maar in het darwinisme heerst het dogma van het toeval en dat alles van ‘onderaf’ komt, zonder doel. In deze blog zal ik vertrekken vanuit de andere richting: van 'boven', van God, mét een doel.

Een wereld zonder planten is ondenkbaar. En zeker onleefbaar. Niet alleen staan zij aan de basis van iedere natuurbiotoop, ook vormen zij de basis van ieder landbouwsysteem. Natuurlijk zijn ook dieren en mensen in een agrarisch organisme onontbeerlijk. De dieren met hun gewaarwordende en bezielende kwaliteiten, de mens met de mogelijkheid om bewust vanuit zijn verzorgende en creatieve vermogens het geheel vorm te geven. Maar beide ontberen de autotrofe (zichzelf verzorgende) vermogens die planten nu eenmaal hebben.

“Ik zie als beeld van een goede landbouw, een landbouw waar bodem, gewas, vruchtopvolging en landschap een beeld van de mens zelf zijn doordat bij de mens de drie kwaliteiten aanwezig zijn die ook bij bodem, plant, bouwplan en landschap te herkennen zijn.In een evenwicht tussen doen en denken ontstaan bij de mens het ritme, het gevoel, het kwalitatieve en het duurzame, waardoor de mens zich in de omgeving kan thuisvoelen en omgeving en mens door de wisselwerking en de overeenkomst beide gezond worden. Wanneer de mens in de landbouw de natuur goed beïnvloedt, wordt de natuur mensgericht, wordt cultuur, wordt landbouwcultuur”.

Inleiding

‘Vroeger was alles beter’.  Wie zou dat nog durven zeggen? Maar waarom hoor ik zo vaak het omgekeerde -meestal impliciet-;  ‘nu weten we pas echt goed hoe het moet’. Volgens mij is dat net zo bezijden de waarheid en grenst het aan een gebrek zich te willen verdiepen in hoe dingen vroeger gedaan werden.

Onlangs heb ik een voordracht gegeven over voeding. In de voorbereiding kwam ik o.a. bij Rudolf Steiner de zinsnede tegen dat de mens zich op drievoudige wijze voedt. In de eerste plaats natuurlijk door het voedsel wat hij eet, in de tweede plaats door de ademhaling en als derde door de poorten van de zintuigen, zelfs door de ogen. Als ik probeer dat laatste te begrijpen dan stel ik me een mooi landschap voor, een muziekstuk dat mooi klinkt of een echte ontmoeting met een medemens. Verder hoor je wel eens van die verhalen van mensen die zó meeleven met het leven van Christus, dat zij daardoor gevoed worden en niet méér aards voedsel nodig hebben dan alleen de hostie.

Zoals iedereen weet haalt de plant zijn voeding uit de bodem. Maar men komt er steeds meer achter dat ook het omgekeerde het geval is;  de plant voedt de bodem.

Wir sind auf einer Mission. Zur Bildung der Erde sind wir berufen.